12 فیلم اکشن مهم یک دهه گذشته از بدترین تا برترین - وبلاگ امین مرقی

به گزارش وبلاگ امین مرقی، با پیشرفت هر چه بیشتر جلوه های ویژه کامپیوتری و استفاده فیلم سازان از آن ها در ساخت و پرداخت صحنه های اکشن، فیلم اکشن راستا متفاوتی نسبت به گذشته پیدا کرد و تعاریف حال و هوای اکشن در ژانر شناسی شکل دیگری پیدا کرد.

در چنین زمانه ای دیگر غیر قابل باور نیست که در حین مبارزه قهرمان و ضد قهرمان، دری از جهانی دیگر باز شود و سر و کله موجودی شریر پیدا شود که کل بشریت را تهدید به نابودی می نماید. پس در ادامه دو مبارز باید دشمنی را کنار بگذارند و دست به دست هم دهند تا شر این تهدید را از سر جهان کم نمایند. داستانی که در قرن بیستم میلادی قابل تصور نبود.

چنین بستری سبب توسعه دامنه حال و هوای اکشن به دیگر ژانر ها شد. اگر بپذیریم یکی از عواملی که ژانر فیلم را مشخص می نماید لحن آن است، امروزه بسیاری از فیلم ها را می توان اکشن نامید. چون چند سکانس و صحنه تعقیب و گریز یا زد و خورد حتی در فیلم های کمدی هم پیدا می شود اما قطعا منظور از فیلم اکشن چنین فیلمی نیست بلکه اشاره به فیلمی ست که گره افکنی و گره گشایی یا نقاط عطف آن در دل سکانس های اکشن شکل بگیرد.

این 12 فیلم با چنین رویکردی انتخاب شده است. سعی نموده ام برای انتخاب آن ها کمی سخت گیر باشم و بعضی از عوامل را لحاظ نکنم؛ مانند غلبه المان های ژانر علمی-خیالی یا موضوع شخصیت های ابرقهرمان. این فیلم ها منتخب تمام فیلم های اکشنی ست که پای قهرمانانش روی زمین است نه میان آسمان ها، قهرمانانی با ضعف ها و احساساتی انسانی که پشت گرم به قدرتی خداگونه نیستند که از جهانی دیگر به آن ها ارزانی شده است. آن ها نان بازوی خود را می خورند.

12. هانا (hanna)

• کارگردان: جو رایت
• بازیگران: سیریشا رونان، کیت بلانشت، اریک بانا
• محصول: 2011
• امتیاز در راتن تومیتوز: 71٪

یک مأمور سابق و کارکشته سازمان اطلاعاتی آمریکا بعد از بازنشستگی، همراه با دختر نوجوانش در خانه ای دور افتاده زندگی می نماید. او می داند که ممکن است به خاطر اقدام های گذشته اش مورد هجوم قرار گیرد، به همین خاطر دخترش را برای مقابله با چنین شرایطی آموزش داده است. همه چیز خوب پیش می رود تا اینکه حمله نمایندگانی از گذشته به سراغ وی و دخترش می آیند.

جو رایت چنین داستان پرفرازوفرودی را می گیرد و فیلم را تبدیل به اثری در باب مسؤولیت پذیری و مبارزه با پلیدی های دوران عظیمسالی می نماید. هانا در طول عملیات های تهورآمیزش برای فرار از دست آدم کش ها با تاریک ترین بخش های جهان عظیمسالی و درون خود آشنا می شود و چونان قهرمانان اساطیری به مقابله با آن ها بر می خیزد.

او با سایه های درون خود روبه رو می شود، آن ها را از پا در می آورد تا با شناخت خویشتن و جهان اطرافش جهانیی بهتر برای خود بسازد. این شناخت به شکل آهسته و پیوسته شکل می گیرد و حل هر معما یا گذشتن از هر مرحله مانند یک کاتالیزور عمل می نماید تا هانا به چنین شخصیتی در سرانجام تبدیل شود.

از سوی دیگر فیلم هانا بازگو نماینده داستان دختری ست که در جهان فقط یاد گرفته شکارچی باشد. او هیچ گاه با هیچ انسانی به جز پدرش صحبت ننموده و تا کنون به کسی ابراز مجبت ننموده است. او یاد گرفته مانند گرگی تنها زندگی کند و مانند ماشین کشتاری فقط بکشد.

حالا با رفتن سایه پدر او باید با جهان انسانی و احساسات انسانی روبه رو شود. باید تن پوش حیوانی را از تن جدا کند و رخت انسانی به تن کند. باید یاد بگیرد احساس داشته باشد و فقط با انگیزه ستاندن جان دیگری تصمیم نگیرد. در نهایت او باید یاد بگیرد چگونه دیگری را دوست داشته باشد؛ موضوعی که هم تبدیل به نقطه قوتش می شود و هم نقطه ضعفش، مانند هر انسان دیگری.

11. جان ویک (john wick)

• کارگردان: جان استاهلسکی
• بازیگران: کیانو ریوز، ایان مک شین
• محصول: 2014
• امتیاز در راتن تومیتوز: 86٪

اگر در پی ریشه های جان ویک هستید، سری به دهه هشتاد و سینمای اکشن هنگ کنگ بزنید. آن موقع و مکان پر است از فیلم هایی که قهرمان داستان هایش با دار و دسته ای عظیم در می افتد و با مشت و لگد دمار از روزگار همه در می آورد. خیلی وقت ها هم سلاحی در دست ندارد که چندتایی را هم با گلوله روانه آن جهان کند. همه چیز به قدرت مشت هایش و سرعت لگدهایش بستگی دارد.

رقیب قدری هم اگر وجود داشته بشد که به چشم بیاید و فیلم ساز وقت صرف دریافت چند کلوزآپ از چهره اش کند، مانند بازی های کامپیوتری بعد از کشتن سربازان پیاده، قهرمان فیلم را به مبارزه تن به تن دعوت می نماید تا شبیه به غول انتهای آن مرحله باشد. رقیبی که چند مشت و لگد نثار قهرمان می نماید اما در سرانجام شکست می خورد.

کل روایت جان ویک هم همین است. اما استفاده درست از تکنیک CGI و چهره کاریزماتیک و درد کشیده کیانو ریوز باعث شده فیلم با مخاطبی جهانی روبه رو شود.

شروع ماجرا به نظر عبث می آید؛ سگ شخصیت اصلی کشته می شود و او برای انتقام به پا می خیزد. اما ابعاد اهریمنی طرف مقابل ماجرا، خشونت بیش از حد جان ویک را غیر قابل اجتناب می نماید. او راهکار ای ندارد و باید تا می تواند بکشد، وگرنه خودش کشته می شود.

کشتن هدف غایی مجموعه فیلم های جان ویک است. انتقام، فرار از مهلکه، رسیدن به رییس باند تبهکاران و همه و همه فرع بر این اصل گذاشته شده است. فیلم ساز هم به درستی جوهره این نگرش فیلم سازی را درک نموده و مدام هماورد نگون بخت برای جان ویک می فرستد و او هم فقط می کشد. نه عشق و محبت به کاراکتر زنی مهم است و نه مرگ سگ.

باید تا می توانی بکشی چون در جایی زندگی می کنی که در چشم بر هم زدنی همه آن ها که در پارکی دوره ات کردند و در ظاهر عابری گذری هستند، می توانند چند لحظه بعد با رسیدن پیامی به قاتل جانت تبدیل شوند.

10. بیبی راننده (baby driver)

• کارگردان: ادگار رایت
• بازیگران: انسل الگورت، لیلی جیمز، کوین اسپیسی
• محصول: 2017
• امتیاز در راتن تومیتوز: 92٪

پسر جوانی به نام بیبی با تبحر فراوان در رانندگی برای چند پروژه سرقت، به گروهی تبهکار می پیوندد تا راننده فرار آن ها شود. او در پی آن است تا پس از چند مأموریت از قید تعهدی که بر گردنش است رهایی یابد و همراه با دختر محبوبش به زندگی آزادانه خود بازشود و سر و سامان بگیرد اما…

فیلم بیبی راننده بر دو کنش موازی پایدار است؛ تمرکز بر توانایی رانندگی بیبی و پرداخت پرجزئیات صحنه های تعقییب و گریز در همراهی با قطعه ای راک از گروه کویین از یک سو و از سوی دیگر تنش عاطفی درون زندگی شخصی بیبی که به مفهوم وفاداری و خیانت پیوند خورده است.

این دو کنش آهسته از جهت موازی خارج می شود تا در جایی یکدیگر را قطع کند و زندگی روزمره بیبی را به هم بریزد و به جهنم تبدیل کند. در چنین بستری شخصیت های مثبت داستان طوری معرفی می شوند که هر لحظه نگران سرنوشت آن ها می شویم و با آن ها همذات پنداری می کنیم.

تم طنز حاکم بر فضای فیلم و خصوصیاتی که هر کدام از شخصیت های فرعی دارد دیگر نقطه قوت فیلم است. لحن کمدی بر سراسر فیلم تسلط دارد و حتی در دل تلخ ترین موقعیت ها هم این لحن شوخ و شنگ از بین نمی رود.

به همین خاطر هر کدام از کاراکترهای فرعی طوری طراحی شده تا یکی از کلیشه های همیشگی ژانر اکشن یا زیر گونه سرقت را دست بیندازد. نتیجه همه این ها باعث شده تا با فیلمی سرزنده سر و کار داشته باشیم که هم هیجان انگیز است و هم به قدر کافی درگیر نماینده و پر جزییات.

دیگر نقطه قوت فیلم بیبی راننده حضور کوین اسپیسی در قالب نقش منفی داستان است. او چنان حضور پر صلابتی دارد که حتی در اوج یک سکانس پر از شوخی و خنده هم مهیب و ترسناک جلوه می نماید.

9. متعادل نماینده (equalizer)

• کارگردان: آنتونی فوکوآ
• بازیگران: دنزل واشنگتن، مارتون سوکاس، کلویی گریس مورتس
• محصول: 2014
• امتیاز در راتن تومیتوز: 60٪

ترکیب آنتونی فوکوآ و دنزل واشنگتن میان هواداران ژانر اکشن، ترکیب مجذوب کننده و پر طرفداری ست. مخاطب از کنار هم قرار دریافت نام این بازیگر و کارگردان احساس آسودگی خاطر می نماید و مطمئن می شود که با فیلم خوبی سر و کار خواهد داشت. قبل از متعادل نماینده این ترکیب در روز تمرین (training day) جواب داده بود و حالا با بالاتر رفتن دُز اکشن، فیلمی پر هیجان برای تماشا وجود دارد.

دختری که روزی رویاهای عظیمی در سر داشته، به بیراهه کشیده شده و برای چن پاانداز مشغول به کار است. او به طور ناگهانی با مرد مرموز و عجیبی روبه رو می شود که وسوسه خواندن کتاب در سر دارد؛ مردی که از همه لذت های زندگی دست شسته و دنبال آرامش و سکوت می شود. این مرد گذشته ای پر خشونت دارد و همین باعث شده تا بخواهد باقی عمر را بدون درد سر طی کند. اما نگرانی بابت سرنوشت این دختر راحتش نمی گذارد و مجبور می شود به او یاری کند تا به رویاهایش برسد.

سر و شکل صحنه های اکشن فیلم متعادل نماینده بسیار یادآور اکشن های دهه های هشتاد و نود میلادی ست. اکشن هایی که از فناوری های کامپیوتری بهره ای نداشتند و بر جلوه های ویژه میدانی تأکید می کردند.

در چنین قابی فیلم برای علاقه مندان قدیمی سینمای اکشن حال و هوای مجذوب کنندهی دارد و آن ها را به یاد خاطرات خوش فیلم های آن موقع می اندازد. به ویژه آنکه کاریزمای مجذوب کننده و دل انگیز دنزل واشنگتن در نقش مرد مرموز هم لذت تماشای فیلم را چند برابر می نماید.

دوربین فوکوآ در پرداخت صحنه های اکشن خوددار است و چندان تکان نمی خورد. روی سه پایه می ماند و اجازه می دهد تا بازیگران و بدل کاران کار خود را بنمایند و از دریافت کلوزآپ های بیجا (آفت نمایش صحنه های اکشن) پرهیز می نماید تا مخاطب همه اجزای صحنه را ببیند و لذت ببرد از داستان آدمی که میخواهد فرصت دیگری به زندگی نکبت بار انسانی زخم خورده بدهد.

8. اسکای فال (skyfall)

• کارگردان: سام مندس
• محصول: 2012
• بازیگران: دنیل کریگ، جودی دنچ، خاویر باردم
• امتیاز در راتن تومیتوز: 92٪

برخلاف فرایند رایج نام فیلم را ترجمه نکردم چرا که نام مکانی در داستان است، مکانی که گره سرانجامی در آن باز می شود.

تلخ ترین جیمز باند تاریخ سینما از کیفیت یکه ای برخوردار است که ممکن است در نگاه اول به دلیل دور شدن از شمایل همیشگی فیلم های جیمز باندی، به ضرر فیلم تمام شود. اما با یک آنالیز دقیق تر نه تنها به ضرر فیلم نیست بلکه می توان آن را اجتناب ناپذیر دانست؛ داستان از فیلم ساز می خواهد که از جلوه ها و کلیشه های رایج فیلم های جیمز باند دوری کند و حال و هوایی غمگین به فیلم پیکر فیلم بدمد. در واقع دور شود از آنچه جیمز باند را همان مأمور و جاسوس آشنا می نماید؛ اطمینان از پیروزی همیشگی.

این غم جاری در فضا احتیاج این فیلم است چرا که یکی از مهم ترین وزنه های عاطفی فیلم در خطری عظیم قرار می گیرد که به شخصیت اصلی انتخابی جز رو در رویی با حقیقت های تلخ زندگی نمی دهد. بار عاطفی فیلم پیوند می خورد به گذشته جیمز باند و در نهایت با فورانی از حس های متناقض مخاطب را میان زمین و آسمان رها می نماید.

پس طبیعی ست که این داستان نمی تواند داستان همیشگی و تیپیکال جیمز باندها باشد که پر از شوخی و سرخوشی و سهل دریافت همه چیز است تا آنکه در سرانجام قصه، 007 پیروز شود و همه چیز سر جایش برشود.

در تمامی جیمز باندهای تاریخ سینما خیال مخاطب از رجحان نهایی او راحت است و فقط منتظر است تا او از مجذوب کنندهیت همیشگی اش برای حل معادلات به ظاهر حل ناشدنی استفاده کند؛ چه روی کوهی پر از برف باشد و چه در دل زیردریایی در حال حرکتی در اعماق دریا. تنها در این فیلم است که سایه سنگین تباهی و احاطه آن بر سپیدی باعث می شود که گاهی واقعا نگران آخر و عاقبت جیمز باند شویم.

فیلم روی دیگری از جهان ابرجاسوسی جیمز باند را هم نشانه می رود. سمتی که کمتر در فیلم های اکشن محور جاسوسی به آن پرداخته می شود و بیشتر در جهان جاسوسی نویسانی مانند جان لوکاره وجود دارد: تصویر تیره و تاری زندگی جاسوس ها و مصیبتی که آن ها به خاطر قربانی کردن تمام زندگی مادی و معنوی خود تحت لوای خدمت به سرزمینشان می پردازند. تمام این ها از اسکای فال فیلمی متفاوت از همه جیمز باندهایی که می شناسیم، ساخته است.

7. مأموریت: غیرممکن- فال اوت (mission: impossible- fallout)

• کارگردان: کریستوفر مک کوری
• بازیگران: تام کروز، ربکا فرگوسن، هنری کاویل
• محصول: 2018
• امتیاز در راتن تومیتوز: 97٪

ابر جاسوس ایتن هانت (تام کروز) و گروهش باید سه کلاهک هسته ای تازه ربوده شده را تا قبل از آنکه دیر شود، پیدا نمایند. این در حالی ست که یک مأمور CIA آن ها را زیر نظر دارد.

مجموعه فیلم های مأموریت غیرممکن به لحاظ فراوری و ارائه صحنه های اکشن در جهان سینما پیشتاز است و کمترین توقع یک بیننده حین تماشای فیلم های این مجموعه، نفس گیر بودن این سکانس ها ست؛ تماشا صحنه ای اکشنی که مخاطب را به وجد آورد و آدرنالین خون را بالا برد به راحتی با انتخاب فیلمی از مأموریت غیرممکن به دست می آید.

این قابلیت و نقطه قوت همیشگی این فرنچایز، در این فیلم بیش از همه فیلم ها وجود دارد اما آنچه آن را متفاوت از بقیه می نماید و در صدر می نشاند، داستان چفت و بست دار و شیمی خوب در روابط بین شخصیت ها ست.

از سوی دیگر هماورد گروه جاسوسان این بار جایی را هدف گرفته که خطر از بین رفتنش برای تمام مردمان جهان قابل درک است؛ ویرانی اماکن مقدس ادیان مختلف. پس کوشش گروه برای حفاظت از عقاید بشری نوعی کوشش برای جلوگیری از جنگ صلیبی دیگری ست که بشر را هزار سال به عقب باز می گرداند و تمدن را با خطری جدی روبه رو می نماید.

پیچدگی هر چه بیشتر لایه های جاسوسی فیلم سبب می شود برای دنبال کردن داستان به توجه و تمرکز بیشتری نسبت به فیلم های قبلی احتیاج داشته باشیم. عاملی که فیلم های قبلی را به محصولات یک بار مصرف پاپ کورنی تبدیل می کرد که فقط جهت تفریح ساخته شده بودند و خط داستانی فقط میانجی رفتن از صحنه ای اکشن به صحنه های اکشن بعدی بود.

فال اوت سودای دیگری دارد و می خواهد جدی گرفته شود. می خواهد علاوه بر ایجاد تفریح، اجازه ندهد چشم مخاطب از پرده جدا شود. این فیلم چنین هدفی دارد و به آن می رسد.

تصور نمی کنم دیگر احتیاجی باشد که بگویم کسی که ساخت مأموریت غیرممکن را ممکن می نماید، تام کروز است. این فیلم بیش از هر فیلم دیگری از این لیست وابسته به بازیگر نقش اول خودش است.

6. یورش: رستگاری (the raid: redemption)

• کارگردان: گرت ایوانز
• بازیگران: ایکو ایوس، جو تسلیم
• محصول: 2011
• امتیاز در راتن تومیتوز: 86٪

بیست نفر از اعضای پلیس در ساختمانی 30 طبقه که تحت کنترل یک گروه مخوف تبهکار است به دام می افتند. ساختمانی پیچ در پیچ و پر از نقطه کور که در هر گوشه آن خطری در کمین است. تبهکاران در کوشش هستند هیچ کس زنده از ساختمان خارج نشود. اما…

همان طور که از داستان فیلم پیداست، قصه در طول چند ساعت و در یک لوکیشن ثابت روایت می شود. تمام کوشش چند نیروی پلیس دستگیری رییس باند تبهکاران است اما آنچه روایت را نسبت به آثار کلیشه ای هالیوودی (فیلم اندونزیایی ست) متفاوت می نماید، استفاده بسیار کم دو طرف از سلاح گرم در این یورش همه جانبه است.

نبردها بیشتر به شکل تن به تن و با مشت لگد شکل می گیرد و توانایی بازیگران و بدل کاران و همین طور تصاویر واقع گرایانه فیلم و ریتم تند تدوین باعث می شود که هیجان لحظه به لحظه در قاب ها موج بزند.

یورش فیلمی ست که لحظه ای متوقف نمی شود و اجازه نفس کشیدن به مخاطب نمی دهد و جز چند دقیقه ابتدایی قبل از حمله به ساختمان، بقیه فیلم بدون تعریف قصه به تقلای دو طرف برای پیروزی در نبرد می پردازد. نزدیک به نود دقیقه کوشش، زد و خورد و درگیری پشت درگیری، بدون فرصتی برای تجدید قوا تا پیروزی نهایی.

توانایی فیلم در پرداخت شخصیت ها و نمایش نقاط قوت و ضعف هایشان در طول این مدت و با کمترین مقدار دیالوگ مثال زدنی ست. یورش بسیار به سنت سینمای رزمی کشورهای شرق آسیا وابسته است اما این وابستگی باعث نمی شود تا به ورطه تکرار کلیشه های آن ها بلغزد.

تمامی کاراکترها فارغ از توانایی مبارزه، دارای وجوه خاکستری هستند و همین باعث می شود تا از کلیشه ها فاصله بگیرند و برای مخاطبی با ابعاد جهانی مناسب باشند.

5. برف شکن (snowpiercer)

• کارگردان: بونگ جون- هو
• بازیگران: کریس ایوانز، تیلدا سویینتون، جان هارت، اد هریس
• محصول: 2013
• امتیاز در راتن تومیتوز: 94٪

داستانی آخرالزمانی که به تمامی در یک قطار می گذرد و بازگونماینده خلأها و آسیب های نظام طبقاتی امروز جهانی ست. فیلم خطر انتهایی جهتی را که می رویم یادآور می شود.

قطاری که آخرین پناهگاه آدمی ست، پس از نابودی جهان به دور زمین می چرخد. مسافران این قطار طبق نظام طبقاتی امروز به سه قشر تقسیم شده اند و کارگرها در طبقه آخر زندگی انگل واری دارند. گرچه مهم ترین فعالیت های قطار (هستی) را انجام می دهند اما چون طفیلی با آن ها رفتار می شود. همه چیز زمانی به هم می ریزد که این طبقه یاد می گیرد معترض شود و در این راه رهبری می یابد.

بونگ جون- هو چه در فیلم های قدیمی تر و چه در انگل (parasite) نشان داده که در عین انتقاد از مسخ شدگی در جامعه مصرف گرا به بعضی از آموزه های سوسیالیستی جهت برون رفت از بحران های جهان امروز باور دارد. در سینمای او آنچه جلوی پیروزی این نگاه را می گیرد، همان قابلیت بالای نظام سرمایه داری در اصلاح و ترمیم خود است.

در این فیلم چنین دیدگاهی در طرح ریزی یک تئوری توطئه وجود دارد که از قبل همه چیز را می داند و مطلع است که از پس هر شورش کوری سعادت و خوشبختی نخواهد آمد. در واقع فیلم ساز به آنچه بعد از یک شورش احتیاج است می اندیشد نه به خود اعتراض بدون اندیشه و کور.

صحنه های نبرد فیلم در فضاهای بسته می گذرد و خبر از توانایی سازندگان در خلق اکشن پر زد و خورد می دهد. همراهی دوربین با یک تدوین حساب شده هیجان موجود در قاب را به خوبی منتقل می نماید. اگر دنبال فیلمی با صحنه های اکشن پر از خونریزی هستید، تماشای فیلم را از دست ندهید.

4. استاد عظیم (the grandmaster)

• کارگردان: وونگ کار وای
• بازیگران: تونی لیانگ، ژانگ زی ئی
• محصول: 2013
• امتیاز در راتن تومیتوز: 78٪

فیلمی بر اساس زندگی واقعی استاد هنرهای رزمی که شاگردی مانند بروس لی داشت. مردی که شیوه مبارزه و آموزش ها و شاگردانش هنر رزمی شرقی را در جهان معرفی کردند.

روایت شاعرانه کار وای از هنرهای رزمی باستانی شرقی، در ادغام با ترکیب بندی بصری سیال و کوروئوگرافی و پایکوبی دوربین، منجر به خلق تصاویری چشم نواز و سکرآور شده است. این ادغام باعث شده که استاد عظیم فراتر از یک فیلم اکشن رزمی با صحنه های مهیج قرار گیرد و کیفیتی شاعرانه به شخصیت ها و نماهای فیلم داده است.

به نظر می رسد کار وای قصد داشته فیلمی عاشقانه تقدیم فرهنگ و هنرهای قدمی مرز و بومش کند. او مؤلفه های سینمای رزمی هنگ کنگی را گرفته و با بعضی از عناصر سینما نوآر آمریکا ترکیب نموده و همه را از فیلتر فکری خود عبور داده تا نتیجه کار چیزی فراتر از حد انتظار باشد.

پس اگر در فکر تماشای فیلمی رزمی شبیه به آثار اسکات ادکینز یا جکی چان هستید که در آن فردی به خاطر توانایی های فیزیکی اش از پس حریف بر می آید و یکی یکی با مشت و لگد آدم می کشد تا در سرانجام سربلند شود، به تماشای این فیلم ننشینید که قطعا سرخورده خواهید شد.

استاد عظیم طوری ساخته شده که انگار کار وای می خواسته داستان در حال و هوای عشق (in the mood for love) را به جهان فیلم قهرمان (hero) ژانگ ییمو پیوند بزند یا ژانگ ییمو با آن پیشینه در ساخت فیلم های رزمی شاعرانه بخواهد قهرمان را شبیه به در حال و هوای عشق با اعلام بیانیه ای عاشقانه به هنرهای رزمی بسازد.

همه این ها استاد عظیم را برخوردار از کیفیت غریبی نموده که آن را در صدر فیلم های رزمی دهه گذشته می نشاند؛ فیلمی مجذوب کننده که عجیب حال آدم را خوب می نماید. اگر از هنر قاب بندی و فرم استیلیزه یک فیلم لذت می برید تماشای فیلم را از دست ندهید.

3. مکس دیوانه: جاده خشم (mad max: fury road)

• کارگردان: جرج میلر
• بازیگران: تام هاردی، شارلیز ترون
• محصول: 2015
• امتیاز در راتن تومیتوز: 97٪

آخرالزمان و بی قانونی و هرج و مرج ناشی از آن، جان می دهد برای آدم بی کله ای مانند جرج میلر تا چند ماشین و آدم هایی تیپا خورده را جلوی دوربینش قرار دهد و ضیافتی از مرگ و قطعه قطعه شدن آدم ها ترتیب دهد و همه را طوری برگزار کند که انگار چاره ای نیست و اتفاقا خوش هم می گذرد.

جرج میلر داستانی یک خطی بر اساس شخصیت های مد مکس قدیمی اش طراحی نموده و تا توانسته در دل آن بزن بزن و اکشن و تعقیب و گریز ریخته است. او در واقع داستان را فرع بر اکشن فیلمش قرار داده و از اهمیت سکانس های پر برخورد به خوبی مطلع بوده است.

روایت فیلم، داستان فرار دو آدم به ته خط رسیده و گمگشته است که سعی در نجات جان تعدادی دختر جوان (نماد آینده) دارند و خدا/پادشاه قبیله ای عجیب و غریب با سربازان جان بر کفش آن ها را تعقیب می نماید.

نقطه قوت فیلم علاوه بر پرداخت صحنه های اکشن و برگزار کردن جدال میان شکار و شکارچی در فضایی پر هیجان، شخصیت پردازی پر جزییات کاراکترهای اصلی با کمترین مقدار دیالوگ و حین فرار است؛ بدون آنکه ریتم فیلم کند شود یا لحظه ای از تنش کاسته شود.

هر چه این کوشش برای نجات آینده به پیش می رود، جرج میلر دلیل بیشتری برای همذات پنداری با شخصیت هایش به مخاطب می دهد تا در سرانجام با خوابیدن تب و تاب این سفر جهنمی، تماشاگر با خرسندی سالن سینما را ترک کند.

جابه جا شدن جای شکار و شکارچی در سرانجام، از دل همین شخصیت پردازی و جهتی که کاراکترها طی می نمایند، می آید. گرچه دو شخص اصلی داستان فرصت کافی برای شناخت هم ندارند اما جرج میلر مرام نامه آن ها را چنان ظریف ترسیم می نماید که هر تصمیم آن ها منطقی جلوه می نماید و توی ذوق نمی زند.

2. سیکاریو (sicario)

• کارگردان: دنی ویلنوو
• بازیگران: امیلی بلانت، بنسیو دل تورو، جاش برولین
• محصول: 2015
• امتیاز در راتن تومیتوز: 92٪

دنی ویلنوو جهان تاریکی دارد. چه زمانی که فیلم های جمع و جوری مانند دشمن (enemy) را خارج از سیستم هالیوود می سازد و چه در چارچوب سینمای آمریکا و حین ساخت فیلمی علمی- خیالی مانند ورود (arrival) یا درامی تلخ مثل زندانیان (prisoners).

شخصیت های او قربانی فکر و روان آشفته خود هستند که باعث می شود تصمیم هایی دور از انتظار و خلاف عقلانیت بگیرند. در واقع در فیلم های وی اتفاقی سبب می شود تا شخصیت ها از خود چیزی را بروز دهند که خودشان توقع آن را ندارند چرا که ریشه این مسائل همان قدر که به جامعه بازمی شود، ناشی از از خامی و خوش باوری آن ها هم هست.

یک مأمور پلیس فدرال آمریکا (FBI) وظیفه دارد تا در یک مأموریت بین سازمانی به سازمان اطلاعات مرکزی (CIA) یاری کند. هدف این مأموریت از پا درآوردن یک کارتل مکزیکی فراوری و توزیع مواد مخدر است. هر چه فیلم جلوتر می رود ابعاد داستان پیچیده تر می شود تا جایی که کسانی که در ابتدا در جبهه خیر بودند، خود به شر تبدیل می شوند.

آنچه فیلم را تیره و تار می نماید همین عدم وجود یک انسان قابل اعتماد در سرتاسر قصه است. همه سیاه هستند و وجودی شر دارند و فقط به فکر منافع خود یا سازمان مورد نظرشان هستند و به هیچ اصولی پایبند نیستند. در واقع برای آن ها هدف وسیله را توجیه می نماید و قربانیان انسانیِ رسیدن به این هدف ارزش وقت گذاشتن هم ندارند.

تراژدی زمانی رقم می خورد که تنها انسان معتقد به اصول انسانی و باورمند به ارزش ها از جایی به بعد چاره ای جز رها کردن اعتقاداتش و پذیرفتن این شرایط تلخ و نکبت زده ندارد.

داستان از زاویه نگاه مأمور FBI با بازی امیلی بلانت روایت می شود. تک افتادگی او در زندگی خصوصی با تک افتادگی اش در مأموریت در هم می آمیزد و انگیزه انتقام ابتدایی اش به موازات انگیزه انتقام سیکاریوی (قاتل) داستان پیش می رود تا جایی که مخاطب در سرانجام با یک سؤال اساسی سالن سینما را ترک می نماید؛ چه زمانی برای رسیدن به هدفی شخصی می توان از خط قرمزهای اخلاقی عبور کرد؟ آیا اساسا قانون توان برپایی عدالت را دارد؟

1. 13 آدمکش (13 assassins)

• کارگردان: تاکاشی میکه
• بازیگران: کوجی یاکوشومو، تاکایوکی یامادا
• محصول: 2010
• امتیاز در راتن تومیتوز: 95٪

وقایع دور از انتظار، پر خطر و مهیب در ترکیب با سبک پردازی غلو شده، یکی از مشخصات سینمای تاکاشی میکه است. او چه در فیلم های ترسناک و چه در آثار دیگرش، در جست وجوی وقایع و شخصیت های عادی نیست. همه چیز در فیلم های او کیفیتی اساطیری و فکری دارد؛ چه داستان، چه بازی بازیگران و چه دکورها.

آدم های برگزیده میکه در جهانی شبیه به جهان واقعی زندگی نمی نمایند و حتی احساساتی طبیعی و زندگی عادی و روزمره ندارند چرا که انگار در جهانی با معیارهایی دیگر زندگی می نمایند. آن ها یا دنبال خطر می گردند یا خود تبدیل به خطر می شوند؛ نه اینکه از این راه به نان و نوایی برسند بلکه به خاطر لذت بردن از خود خطر.

13 آدمکش برترین فیلم میکه برای تجسم بخشیدن به جهانی او ست. 12 سامورایی و آدمی دیوانه که چونان روح جنگل آن ها را دنبال می نماید در جست وجوی پهن کردن تله ای برای جانشین امپراطور هستند تا او را پیش از رسیدن به قدرت از بین ببرند. آنچه آن ها برپا می نمایند حمام خونی است که نه خود انتظارش را دارند و نه ارتش همراه ولیعهد.

طرح داستانی 13 آدمکش بسیار وامدار فیلم های سامورایی دهه های پنجاه، شصت و هفتاد میلادی و به ویژه هفت سامورایی (seven samurai) آکیرا کوروساوا است. اما همان گونه که نام فیلم خبر از شرافت تعدادی سامورایی نمی دهد، طرح داستان و روابط دلیل و معلولی نه بر مرام نامه سامورایی ها بلکه بر اجرای عدالت به شیوه خود آدمکش ها تأکید دارد. همین باعث شده فیلم در پرده سرانجامی پر از زد و خورد و هیجانی باشد که لحظه ای فرو نمی نشیند.