طراحی تراشه زیستی برای ایمنی مواد غدایی به وسیله محققان کشور - وبلاگ امین مرقی

به گزارش وبلاگ امین مرقی به نقل از موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی، دکتر اسماء وردیان در خصوص اثرات زیستی و سلامتی اکراتوکسین ها گفت: اکراتوکسین ها شامل خانواده ای از متابولیت های سمی فراوری شده به وسیله بعضی از قارچ ها هستند و از مهمترین انواع سموم غذایی به شمار می آیند. این آلاینده یکی از سموم کلیوی - کبدی و مختل کننده دستگاه ایمنی محسوب می گردد.

وی ادامه داد: طبق آنالیز های موسسه بین المللـی تحقیقـات سـرطان، اکراتوکسـین A عامل بالقوه سرطان زای انسانی (گروه B2) اسـت و سبب ایجاد سمیت سلولی و اختلالات هورمونی می شود و به عنوان یکی از عوامل مؤثر در بروز ناباروری جنس مذکر و مرگ جنین مطرح است.

وی با اشاره به پایداری بالای این سم در برابر تجزیه کننده های طبیعی و بیولوژیکی اعلام کرد: با توجه به ماندگاری بالای اکراتوکسـین A در محیط زیست، این توکسین سبب آلودگی طیف وسـیعی از مـواد غـذایی خام و فرآوری شده مـورد مصرف انسان شامل غلات، ادویه ها، مغزهـا، میـوه هـای خشک، قهوه و آب انگور می شود.

مجری طرح پژوهشی طراحی تراشه زیستی شناسایی و سنجش اکراتوکسین A در خصوص این طرح اعلام کرد: سنجش اکراتوکسین A در مطالعات مختلفی اجرا شده ولی در این طرح بر پایه تکنولوژی کریستال مایع، زیست حسگری بسیار حساس با حد تشخیص در محدوده آتومولار برای سنجش اکراتوکسین در نمونه های آب انگور و برنج معرفی گردید که پایین ترین حد تشخیص گزارش شده برای این سم است.

وردیان ادامه داد: زیست حسگرهای کریستال مایع به عنوان یکی از تازهترین و حساس ترین کیت های تشخیصی در جهان معرفی گردیده اند که موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی همگام با دانش بین المللی در این زمینه پیشتاز می باشد و به عنوان اولین مرکز پژوهشی در این شاخه در ایران فعالیت دارد.

وی توضیح داد: افزایش سرعت شناسایی، سهولت استفاده و کاهش هزینه تشخیص از جمله مزایای استفاده از روش پیشنهادی در این دستاورد پژوهشی است.

عضو هیئت علمی گروه ایمنی و کنترل کیفیت موسسه گفت: با توجه به وسعت بیماری زایی اکراتوکسین ها در مواد غذایی مصرفی انسان، یکی از موثرترین راهکارها برای پیشگیری و کاهش هزینه های درمان پایش نمونه های غذایی مشکوک به آلودگی است.

وردیان در خصوص روش های تشخیص این سم در مواد غذایی اعلام کرد: در حال حاضر روش های دستگاهی مانند روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا و بعضی روش های ایمونوشیمیایی (مانند روش الایزا) برای سنجش اکراتوکسین مرسوم است اما روش های دستگاهی متداول برای تشخیص اکراتوکسین ، پیچیده و گران قیمت هستند که علاوه بر زمان بر بودن مراحل آماده سازی نمونه نیز برای آنها سخت است.

وی ادامه داد: سیستم های تشخیص سریع، حساس، ارزان مالی، قابل حمل و میزان گیری در محل برای اکراتوکسین A به منظور اطمینان از ایمنی مواد غذایی ضروری هستند و راهکاری ارزشمند برای ارزیابی ریسک های زیست محیطی محسوب می شوند. حسگرهای برپایه کریستال مایع به صورت قابل حمل طراحی می شوند و نیازمند تجهیزات پیچیده و گران قیمت آزمایشگاهی هستند.

وی گفت: در این طرح پژوهشی کوشش شده که روشی تازه با به کارگیری کریستال های مایع معرفی شود که تا به امروز بر کلیه روش های ارائه شده رجحان داشته باشد و بتوان با روشی ساده و ارزان مقادیر اکراتوکسین A را مورد سنجش قرار داد که رجحان روش پیشنهادی برای تشخیص اکراتوکسین A حساسیت بالای آن و قابلیت پرتابل سازی است که در مرحله بعدی اجرای آن انجام خواهد شد.

وی در سرانجام اعلام کرد: این طرح با سرمایه گذاری موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی و با همکاری پروفسورهشین-چن از کشور تایوان صورت گرفته است که بخشی از نتایج آن در مجله Biosensors and Bioelectronics به چاپ رسیده است.